Bebeklerde Ense Kalınlığı Neyin Belirtisidir?
Her anne baba doğacak olan çocuğunun sağlıklı olup olmadığını çocuğu doğmadan öğrenmek ister. Gebelik döneminde yaptığımız ultrason ile bazı tarama ve tanı testleri bebeğin sağlığının büyük oranda değerlendirilmesine imkan sağlar.
Bebekte kromozom bozukluğu olup olmadığını anlamak amacıyla en erken yaptığımız işlem 11-14. gebelik haftaları arasında ultrasonda bebeğin ense kalınlığını ölçmektir.
11. Haftadan önce ense kalınlığı henüz belirgin olmayabileceği gibi 14. Haftadan itibaren bu ensede biriken sıvının rezorbe olarak azalmasına bağlı olarak ense kalınlığı daha düşük ölçülebilir. Bu nedenle ideal ölçüm zamanı 11-14. gebelik haftalarıdır.
ENSE KALINLIĞI NEDİR?
Bebeğin yatay pozisyondayken ense cildinin altındaki sıvı miktarının ölçümü bebeğin ense kalınlığı ölçümüdür. Ense kalınlığının normal değeri gebelik haftasına göre değişebilmekle birlikte 3 mm altında olması beklenmektedir. Ense kalınlığı 3 mm üzerine çıktığında artan değerle orantılı olarak bebekte kromozom anomalisi, hayati organ defektleri ya da anne karnında kayıp gibi kötü sonuçların görülme olasılığı artar Ense kalınlığı 6mm üzerine çıktığında olumsuz sonuçla karşılaşma olasılığımız çok yüksektir.
ENSE KALINLIĞI ARTIŞI NE ANLAMA GELİR?
Ense kalınlığı artışı bebekte başta Down sendromu olmak üzere bazı genetik sendromlar ve kromozom anomalilerinin varlığı açısından önemli bir işaret olabilir.
Kromozomal anomaliler dışında başta kalp anomalileri olmak üzere organ anomalileri riski de artmıştır.
ENSE KALINLIĞI YÜKSEK TESPİT EDİLMİŞSE NE YAPILMALIDIR?
Öncelikle bebekte kromozomal bir anomali olup olmadığının araştırılması gerekir.
Bu amaçla 11-14. gebelik haftaları arasında ‘koryon villüs örneklemesi (CVS)‘ dediğimiz işlemle bebeğin plasentasından doku örneği alınarak kromozom incelemesi yapılabilir.
CVS işlemi; ultrason eşliğinde steril şartlarda karından ya da vajinal yolla ince bir iğne ile giriş yapılarak bebeğin plasentasından örnek alınmasıdır. Poliklinik şartlarında yapılan ağrısız bir işlemdir. İşleme bağlı olarak bebeğin kaybı ya da su kesesinin açılması ve kesenin enfeksiyonu gibi istenmeyen anormal sonuçlar görülebilir.
Alınan örnekten yapılan kromozomal analizinde çıkacak olan sonuca göre bebeğin sağlık durumu hakkında bilgi sahibi olunabilir. Çıkan anomalinin düzeyine, hayatla bağdaşıp bağdaşmadığına göre ailenin kararına uygun olarak gebeliğin sonlandırılması ya da devamına karar verilebilir.
Bebeğin kromozom analizi normalse bebekte başta kalp anomalileri olmak üzere yapısal bir anomali olup olmadığı mutlaka değerlendirilmelidir. Bunun için 18-22. gebelik haftalarında bebeğin tüm organlarının detaylı olarak değerlendirildiği ‘ayrıntılı ultrasonografi’ ve bebeğin kalbinin net olarak değerlendirildiği ‘fetal ekokardiyografi’ mutlaka yapılmalıdır.
ENSE KALINLIĞI ARTMIŞ BEBEK SAĞLIKLI OLABİLİR Mİ?
Bebeğin sağlıklı olma olasılığı ölçülen ense kalınlığının kaç milimetre olduğuna göre değişmekle birlikte her zaman vardır.
Normalin bir miktar üzerinde yükseklik gösteren bebeklerin sağlıklı olarak dünyaya gelme olasılığı oldukça yüksektir. Fakat değer arttıkça bu oran düşmektedir. Örneğin ense kalınlığı 4mm olan bir bebekte sağlıklı olma olasılığı %70 iken 6 mm üzerine çıktığında bu olasılık %15’lere kadar düşmektedir.
KİMLERDE RİSK DAHA FAZLADIR?
Anne yaşı arttıkça başta Down Sendromu olmak üzere kromozomal anomali görülme riski artmaktadır. Down sendromu riski 35 yaştan itibaren artmakla birlikte 40 yaş üzerinde bu oran 80 de 1 lere kadar yükselir.
Ailede kromozomal hastalık öyküsü, akraba evliliği, daha önce kromozomal anomalisi tanısı almış gebelik geçirmiş olmak riski artırır. Sigara, ilaç ya da toksik madde kullanan gebelerde bebekte yapısal anomali riski artmıştır.