5 Soruda Myomlar
Myom nedir?
Myom rahim kas tabakasından köken alan iyi huylu kitlelerdir. Rahimin herhangi bir yerinde oluşabilir bir tane yada çok sayıda olabilir.Oluşmasında pek çok mekanizma vardır.
Özellikle östrojen hormonunun etkisiyle büyüdüğü bilinmektedir. Bu nedenle üreme çağı kadınlarda, özellikle 35-45 yaş arasında sık görülür. Menopozdan sonra hormon uyarısı kalmadığı için genellikle boyutları küçülür.
Oluşma riskinin daha yüksek olduğu durumlar; genetik yatkınlık, kilolu olmak, ilk adeti erken yaşta olmak, hiç doğum yapmamış olmak, geç menopoza girmek, sigara kullanmak sayılabilir.
Myom nasıl belirti verir?
Belirtiler myomun yerleşim yerine, boyutuna ve sayısına göre değişebilir.Çoğu kadında hiçbir belirti vermeyip ultrasonda tesadüfen saptanabilir.
En yaygın görülen belirtiler; adet miktarının fazla olması ve adetin bir haftadan uzun sürmesi,ara kanama, lekelenme , ilişki sonrası kanama;kasık ağrısı ve baskı hissi (devamlı,cinsel ilişki sırasında yada sadece adet döneminde olabilir), adette fazla kan kaybına bağlı olarak kansızlık,idrar torbasına baskı yapıyorsa sık idrara çıkma, idrar torbasını boşaltmada zorluk, bağırsaklara baskı yapıyorsa kabızlıktır.
Spermin geçiş yolunu engellemek yada gebeliğin yerleşmesini engelleyerek çocuk sahibi olamama ya da rahim içinde yer kaplayarak gebeliğin tutunmasına ve büyümesine engel olarak gebeliklerin düşükle sonuçlanmasına neden olabilir..
Myomla birlikte gebelik mevcutsa; düşük, erken doğum, erken su gelişi, rahim içi gelişme geriliği,bebeğin eşi (plasentası) ile ilgili anomaliler, doğum sonu kanama, gebelik sırasında ağrı gibi problemler daha sık görülür. (Bu konuda detaylı bilgi için Riskli gebelikler konusunda myomla gebelik başlıklı yazımı okuyabilirsiniz).
Myom tedavi yöntemleri nelerdir?
--------Sadece takip
- Myoma bazı durumlarda hiçbir tedavi uygulanmayabilir.
- 6 ayda yada senede bir jinekolojik muayene ve ultrason kontrolleri ile büyüme hızı kontrol edilir.
- Myom yukarıda sıralanan şikayetlerden her hangi birine yol açmıyorsa, boyutları büyük değilse (özellikle 5 cm altındaysa) ve hızlı büyüme göstermiyorsa, şikayetler hafif ise sadece takip edilebilir.
- Ayrıca menapozda myomların küçülmesi beklendiği için menapoz dönemi yakın veya menopoza girmiş olanlarda takip tercih edilebilir.
-------İlaç tedavileri;
- Bu tedavi yöntemleri myomu tamamen yok etmez fakat boyutunu küçülterek ; ağrı ve kanamaları azaltarak yada keserek hasta konforunu sağlar.
- Kullanılan ilaçların başlıcaları;
- GnRH analogları: Yapay ve geçici menapoz oluşturan hormon ilaçlardır. İlaç 6 ay süreyle etkilidir, myomu küçültüp kanamayı keser fakat tedavi sonrasında myom tekrar büyüyebilir.
- Hormonlu spiral: Rahimin içine hergün belli bir dozda progesteron hormonu salgılayarak myomu küçültebilir.
- Doğum kontrol hapları: Aşırı kanama ve ağrıyı durdurmada etkilidir.
- Progesteron içeren iğne, implant ve tabletler
-------Cerrahi tedavi:
Myomektomi :
Myomun çıkarılması operasyonudur .Kadının rahimi korunduğu için çocuk sahibi olabilir.
Myomun tamamı altınsa da tekrarlama riski vardır. ( Ameliyat sonrası 5 yıl içinde hastaların yarısında tekrar myom çıkabilmektedir).
Operasyon sırasında %1-4 oranında rahimin alınma gerekliliği olabilir.
3 yöntemi vardır; hastanın yaşı, myomun yeri ve sayısı gibi faktörlerle yöntem tercihi yapılır.
1- Laparoskopık; kapalı / kameralı ameliyat;
Karın hiç açılmadan küçük bir kaç delikle girilerek yapılır. Tecrübeli ellerde yapıldığında iyileşme daha hızlı, ameliyata bağlı karın içi organlarda yapışıklık daha az, yara izi daha az olur.2- Laparotomik; açık ameliyat;
Sezaryen benzeri kesi ile karına girilerek myomun çıkarılması ameliyatıdır.3- Histeroskopik; vajinal yoldan kameralı ameliyat,
Vajinal yoldan kamerayla rahimin içi görüntülenerek yapılır. Özellikle çok büyük olmayan rahim iç tabakasına uzanım gösteren myomlarda tercih edilir. Myom yakılarak tahrip edilir yada kesilerek çıkarılır , rahim duvarının derinindeki myomlar çıkarılamayabilir.Histerektomi -rahimin alınması;
Sezaryen gibi bir kesi ile karına girilerek sadece myomun değil rahimin tamamının alınmasıdır. Çocuk sahibi olmak istemeyenlerde düşünülebilir. Özellikle menapoz döneminde, myom çok büyükse yada yerleşim yeri açısından sadece myom çıkarılması mümkün değilse tercih edilebilir.-------Alternatif tedaviler
Myom embolizasyonu
Rahime giden ve myomu besleyen damarların tıkanması yöntemidir. Radyoloji uzmanları tarafından yapılan bu işlemde kasıktan girilen bir iğne ile myomu besleyen damarların tıkanması sağlanır, böylece myom beslenemez ve küçülür.Akustik tedavi
Bu yeni teknik MR cihazı kılavuzluğunda ultrason dalgalarıyla myomu ısıtarak tahrip edip küçültme esasına dayanır. Uygun vakalarda tercih edilebilir. Çalışmalar şikayetlerin 1 yıl sonra tekrarladığını gösterilmiştir uzun sürekli etkisi halkında daha çok çalışma gereklidir.Myom çocuk sahibi olmaya engel midir?
Myomu olup da çocuk sahibi olamayan kadınların yapılan myom çıkarma ameliyatı sonrasında %40 ında doğal yollardan bebek sahibi olduğu görülmüştür.
Myomların gebeliğe engel teşkil etmesi; bulunduğu yer, sayı ve boyutlarıyla bağlantılıdır.
Myomlar rahmin dışına doğru büyüyebilir, rahmin kasının içinde kalabilir, ya da gebelik kesesinin yerleşeceği rahim iç tabakasına yerleşebilirler.
Rahimin dışına doğru büyüyen myomlar rahimin şeklini ve fonksiyonunu bozmaz. Bu nedenle çocuk sahibi olmaya engel olmadığı kabul edilir.
Rahimin iç tabakasındaki myomlar gebeliğin oluşumuna , olmuşsa bile rahim yüzeyini bozduğu için embriyonun yerleşimine engel oldukları için gebeliğe engel olurlar. Bunların çıkarılması gereklidir.
Rahim kasına yerleşen myomlar içinse yeri ve büyüklüğü önemlidir.
Tüplere yakın alanlarda yerleşen myom olduğunda, tüplere baskı yapacağından buradan spermin geçişine engel olabilir.
Büyük olanlar rahimde şekil bozukluğu yaparak gebeliğe engel olabilir.
Myom kansere dönüşür mü?
Sadece nadir görülen rahim kas tabakası kötü huylu kanseri olan sarkomla karışma olasılığı olabilir fakat asla sarkoma dönüşmez.
Sarkomla myomu tamamıyla ayırt etmek zordur. Sarkom myoma göre çok hızlı büyüme gösterir. Kesin ayrım ancak ameliyattan sonra patolojik inceleme ile yapılabilir. .
Myom ameliyatı yapılan 1000 kişiden 2-3 ünde patoloji sonucunda sarkom oduğu görülüp ileri tedavi uygulanır.
